Wikipedysta:Krzysiu Jarzyna/Geografia Polski/Terytorium/Wody
Wody Polski edytuj
Oszczędzajmy wodę ! edytuj
Beztroska w gospodarowaniu wodą doprowadziła do wielkiego zanieczyszczenia rzek i jezior. Wciąż wielu Polaków, nie ma wykształconego poczucia konieczności oszczędzania wody. Zużywamy więcej wody niż mieszkańcy zachodu, co wcale nie przekłada się na zwiększoną dbałość o higienę. Zgodnie z raportem o stanie środowiska za lata 1996 - 2001 w polskiej sieci komunalnej aż 1/4 zużytej wody jest tracona, powodami takiej sytuacji są różnego rodzaju przecieki rur, złącz, jak również tzw. cieknące krany.
Przykładem konieczności oszczędzania wody w UE były bardzo wyraźnie skutki suszy panującej w 2005 r. na południu Europy. Rządy wystąpiły do mieszkańców z prośbą o racjonalne używanie wody, w tym ograniczenie kąpieli.
Przykładem problemów z utratą wody mogą być magistrale główne takie, jak obecnie zastępowanej nową magistrali w Szczecinie. Pracownicy opiekujący się rurą przyznają, że przecieka, a z niektórych przecieków nawet nie zdają sobie sprawy [1]. Oznacza to poważne straty czystej wody "uciekającej" do gruntu.
Innym przykładem nieracjonalnego gospodarowania wody może być Lwów, w którym są okresy racjonowania wody w sieci miejskiej - czasami w lecie woda jest dostępna jedynie przez kilka godzin dziennie rano i wieczorem. Jednocześnie na ulicach miasta można spotkać polewaczki
Cieknące krany edytuj
W budynkach komunalnych instaluje się liczniki indywidualne oraz zbiorowe. Różnica pomiędzy licznikami indywidualnymi a licznikiem całego bloku to straty spowodowane przez kapiące krany czy osoby blokujące liczniki. Różnica doliczana jest do kosztów m3 wody, koszt metra sześciennego potrafi wahać się w zależności od budynku nawet o kilkaset procent 3,5 - 8 PLN.
Światowy dzień wody edytuj
ŚWIATOWY DZIEŃ WODY 2005 22 marca 2005 "WODA DLA ŻYCIA" |
Więcej info: http://www.epce.org.pl/pl/woda/dzien_wody.htm
Uwarunkowanie hydrograficzne edytuj
Teren Polski, biorąc pod uwagę uwarunkowania hydrograficzne, leży w zlewisku 3 mórz:
- Morza Bałtyckiego - 99,7%:
- dorzecze Wisły - 55,7%;
- dorzecze Odry - 33,9%;
- rzeki pobrzeża bałtyckiego - 9,3%;
- dorzecze Niemna - 0,8%;
- Morza Czarnego:
- dorzecze Dunaju (Orawa)
- dorzecze Dniestru;
- Morza Północnego:
- dorzecze Łaby (Izera, Orlica).
Największe rzeki edytuj
Występuje asymetryczność dopływów Wisły i Odry. Ich lewe dorzecza są krótsze i mniej obfite w wodę w stosunku do dopływów prawych: Wisła - 27:73, Odra - 30:70. Jest to związane z nachyleniem powierzchni w kierunku północno-zachodnim oraz z rozwojem rzeźby terenu w trzeciorzędzie i czwartorzędzie.
Ujście Wisły ma charakter deltowy, natomiast Odra uchodzi w postaci estuarium.
Gęstość sieci rzecznej edytuj
Gęstość sieci rzecznej w Polsce jest dość znaczna, lecz nieregularna. O znacznej gęstości w Karpatach i Sudetach (duże opady na słabo przepuszczalne podłoże o urozmaiconej rzeźbie), czterokrotnie rzadsza na wyżynach (znaczne przechodzenie wody w podłoże oraz głęboko zalegające wody gruntowe). Na terenach nizinnych gęsta sieć rzek występuje w okolicach o słabo przepuszczalnym podłożu.
Zasilanie rzek w Polsce jest śnieżno-deszczowe, z rzadszym zasileniem z dopływających wód podziemnych.
Występują dwa wysokie stany wód: na wiosnę, luty-kwiecień - w okresie zanikania pokrywy śnieżnej oraz latem, czerwiec-lipiec - podczas intensywnych opadów w górach. Stany wód najniższe mają miejsce wczesną jesienią. Na wybrzeżu Bałtyku wysokie stany wód spowodowane są spiętrzaniem wód morskich przez sztormy.
Rzeki w Polsce w zimie zamarzają. Na zachodzie Polski na około miesiąc, w centrum i na wschodzie na około 3 miesiące. Występuje zjawisko późniejszego zanikania pokrywy lodowej na północy niż na południu co sprzyja powstawaniu powodzi zatorowych.
Występuje zmienność stanu wód w rzekach. Najmniejsza amplituda wahań stanów wody mają rzeki pojezierzy, a największe większe rzeki górskie np. Dunajec 9-10 m. W Polsce 20% wód narażonych jest na erozję.
Mapy hydrograficzne edytuj
Sztuczne zbiorniki edytuj
W Polsce istnieje 98 sztucznych zbiorników wodnych (stan na 1994) o pojemności powyżej 1 hm³. Spośród nich blisko połowę uruchomiono przed II wojną światową, w tym najstarszy zbiornik wodny na obszarze Polski - zbiornik Mylof 1848 na Brdzie.
Poniższa lista przedstawia ważniejsze polskie zbiorniki wodne ułożone w podziale na dorzecze Wisły i Odry. W każdym z nich najpierw wymieniane są zbiorniki powstałe na głównej rzece, a później w kolejności, w jakiej uchodzą do niej rzeki, na których powstały zbiorniki.
Uwaga: potocznie przyjęło się nazywać sztuczne zbiorniki wodne jeziorami, choć nazwa ta zarezerwowana jest dla naturalnych zbiorników wodnych. Tutaj przyjęto używane powszechnie nazwy, które stosuje m.in. PPWK.
Tabele edytuj
Największe jeziora edytuj
Jezioro | Dorzecze | Powierzchnia (km²) |
Największa głębokość (m) |
Wzniesienie m n.p.m. |
Śniardwy | Pisa (rzeka) | 113,8 | 23,4 | 116,1 |
Mamry | Węgorapa | 104,4 | 43,8 | 116,2 |
Łebsko | Łeba (rzeka) | 71,4 | 6,3 | 0,3 |
Dąbie | u ujścia Odry | 56 | 4,2 | 0,1 |
Miedwie | Płonia | 35,3 | 43,8 | 14,1 |
Jeziorak | Drwęca | 34,6 | 12 | 99,5 |
Niegocin | Pisa (rzeka) | 26 | 39,7 | 116,2 |
Gardno | Łupawa | 24,7 | 2,6 | 0,3 |
Jamno | Morze Bałtyckie | 22,4 | 3,9 | 0,1 |
Wigry | Czarna Hańcza | 21,9 | 73 | 131,9 |
Gopło | Noteć | 21,8 | 16,6 | 76,9 |
Drawsko | Drawa (dopływ Noteci) | 19,6 | 79,7 | 128,4 |
Roś | Pisa (rzeka) | 18,9 | 31,8 | 115,4 |
Wielimie | Gwda | 18,7 | 5,5 | 132,7 |
Tałty | Pisa (rzeka) | 18,4 | 50,8 | 116,1 |
Jezioro Nidzkie | Pisa (rzeka) | 18,3 | 23,7 | 117,7 |
Bukowo | Grabowa | 17,5 | 2,8 | 0,1 |
Największe rzeki i kanały, oraz ich dopływy edytuj
Wypadałoby znać największe polskie rzeki wraz z dopływami =) :
Nazwa rzeki | Długość | Dopływ | Dorzecze (w km²) |
Augustowski (kanał) | |||
Barycz | 139 | pr.dop. Odry | 5 526 |
Biebrza | 165 | pr.dop. Narwii | 7 051 |
Bóbr | 270 | lw.dop. Odry | 5 882 |
Brda | 238 | lw.dop. Wisły | 4 634 |
Dunajec | 247 | pr.dop. Wisły | 6 804 |
Drawna | |||
Elbląski (kanał) | |||
Gliwicki (kanał) | |||
Gwda | |||
Hańcza | |||
Łeba | |||
Łyna | |||
Narew | 484 | pr.dop. Wisły | 75 200 |
Noteć | 480 | pr.dop. Warty | 17 000 |
Nysa Kłodzka | 182 | lw.dop. Odry | 4 565 |
Obra | 253 | lw.dop. Warty | 2 813 |
Odra | 854 | dop. Bałtyku | 118 860 |
Parsęta | |||
Pilica | 342 | lw.dop. Wisły | 9 245 |
Pisa | 142 | pr.dop. Narwii | 4 500 |
Prosna | 217 | lw.dop.Warty | 4 925 |
Rega | |||
San | 443 | pr.dop. Wisły | 16 861 |
Skawa | 96 | pr.dop. Wisły | 1 160 |
Skrwa | |||
Soła | |||
Słupia | 138,6 | 1623 | |
Ślęża | 79 | lw.dop. Odry | |
Warta | 762 | pr.dop. Odry | 53 700 |
Wda | 210 | lw. dop. Wisły | 2345 |
Widawa | 110 | pr.dop. Odry | 1 716 |
Widawka | 96 | pr.dop. Warty | 2 385 |
Wieprz | 303 | pr.dop. Wisły | 10 400 |
Wieprzyca | |||
Wisła | 1047 | dop. Bałtyku | 194 424 |
Wisłok | 220 | lw.dop. Sanu | 3 540 |
Wisłoka | 164 | pr.dop. Wisły | 4 110 |
Wkra | 249 | dop. Narwi | 5 300 |