Wikipedysta:La samlai/brudnopis
tanru
edytujGdy chcesz ze sobą połączyć kilka gismu stosujemy tanru.
Weźmy dla przykładu kilka gismu:
sutra: x1 jest szybki/błyskawiczny/prędki w robieniu/byciu/powodowaniu x2.
tavla: x1 mówi/gada do x2 o temacie/przedmiocie x3 w języku x4.
bajra: x1 biega po powierzchni x2 używając koniczyn x3 sposobem chodzenia/stylem x4.
cutci: x1 to but/trzewik/pantofel/sandał, do przykrycia/ochrony/osłony [stóp/kopyt] x2, a to obuwie zrobione jest z materiału x3.
Przyjrzyjmy się następującemu połączeniom (tanru):
sutra tavla x1 szybko mówi do x2 o x3 w języku x4
bajra cutci x1 obuwie do biegania, noszone przez x2, zrobione z x3
Pierwszy gismu modyfikuje drugi. W przypadku np. czterech gismu, pierwszy modyfikuje drugi i połączenie pierwszego i drugiego modyfikuje trzeci, po czym razem pierwszy, drugi i trzeci modyfikują czwarty.
W ogólności jeżeli mam obok siebie n gismu, to połączenie, składające się ze wszystkich gismu od 1 do n-1, modyfikuje n-gismu stając się ich połączeniem.
sutra tavla cutci s1 jest obuwiem noszonym przez szybkiego mówce s2 z materiału s3 s1 jest szybko mówiące buty do osłony s2 z materiału s3
Połączenie "sutra tavla" czyli "szybki mówca" modyfikuje "cutci" czyli "but". Należy zauważyć, że konstrukcja tanru w odróżnieniu od gismu wymaga od rozmówcy interpretacji na podstawie kontekstu. Stąd poniżej podano dwa sposoby na jakie można zrozumieć "sutra tavla cutci".
lujvo
edytujKiedy jakieś tanru jest często używane, to po pewnym czasie nabiera na tyle ostrego znaczenia, że zostaje ono skrócone i umieszczone w słowniku. Ta skrócona forma nazywa się lujvo.