Bitcoin/Korzystanie z portfela

Ten rozdział dotyczy obsługi domyślnego portfela Bitcoin.

Instalacja

Wersje instalacyjne można pobrać z https://bitcoin.org (wybierz Komputery->Bitcoin Core) lub skompilować ze źródeł. Dostępny na Windows, Linux, Mac.

Repozytorium APT

Jeżeli korzystasz z Ubuntu lub Debiana, gdzie do instalacji pakietów wykorzystuje się APT, wykonaj poniższe polecenia, aby dodać repozytorium Bitcoina, odświeżyć listę pakietów i zainstalować klienta sieci.

sudo apt-add-repository ppa:bitcoin/bitcoin
sudo apt-get update
sudo apt-get install bitcoin-qt

Możesz też zainstalować bitcoind, zmieniając w ostatnim poleceniu bitcoin-qt na bitcoind.

Kompilowanie

Instrukcje dotyczące kompilowania znajdują się w pobranym katalogu ze źródłami - podkatalog docs pliki build-*.md (zależne od systemu docelowego).

Należy wcześniej pobrać zestaw kompilacyjny:

sudo apt-get install build-essential libtool autotools-dev automake pkg-config bsdmainutils

Zależności - biblioteki:

sudo apt-get install libboost-system-dev libboost-filesystem-dev libboost-chrono-dev libboost-program-options-dev libboost-test-dev libboost-thread-dev libssl-dev libevent-dev libdb-dev libdb++-dev

Jeżeli chcesz skompilować klienta graficznego:

sudo apt-get install libqt5gui5 libqt5core5a libqt5dbus5 qttools5-dev qttools5-dev-tools libprotobuf-dev protobuf-compiler

I skopiować źródła oraz je skompilować:

git clone https://github.com/bitcoin/bitcoin.git
cd bitcoin
./autogen.sh
./configure
make

Zostaną wygenerowane cztery pliki wykonywalne opisane w sekcji "Składniki" niżej i będą znajdować się w podkatalogu "src".

Składniki

Poniższe pliki wykonywalne wchodzą w skład Bitcoin Core - domyślnego pakietu klienta sieci:

Bitcoin-qt - interfejs graficzny i daemon - kompletne rozwiązanie dla użytkownika.
Bitcoind - daemon bitcoin. Uruchamia podstawowego klienta sieci działającego w tle i służy jako węzeł sieci oraz do zautomatyzowanej obsługi portfela za pomocą poleceń.
Bitcoin-cli - służy do wywoływania poleceń RPC do uruchomionego powyżej daemona. Przykład: ./bitcoin-cli help. W starszych wersjach nie ma takiego osobnego pliku wykonywalnego, należy wpisać "./bitcoind polecenie", lub bitcoin-qt jeżeli uruchomiono klienta graficznego.
Bitcoin-tx - narzędzie do ręcznego generowania transakcji. W starszych wersjach może być niedostępne.

Informacje tu zawarte dotyczą głównie wersji graficznej. Informacje o obsłudze zdalnej (komunikacja z Twoimi aplikacjami) lub z wiersza poleceń znajdziesz w rozdziale komunikacja z klientem.

Elementy interfejsu

Pasek menu
- Plik
  - Otwórz URI
  - Wykonaj kopię zapasową
  - Eksportuj
  - Podpisz wiadomość
  - Zweryfikuj wiadomość
  - Adresy odbioru
  - Adresy wysyłania
- Preferencje
  - Zaszyfruj portfel
  - Zmień hasło
  - Opcje
- Pomoc
  - Okno debugowania
  - Opcje linii komend
  - Informacje o programie - informacje o kliencie i o bibliotece Qt

Pasek narzędzi
- Podsumowanie
- Wyślij
- Odbierz
- Transakcje
Główny ekran
- Salda
- Ostatnie transakcje
Pasek statusu
- Komunikaty: o postępie synchronizacji lub ważne ogłoszenia o nowych wersjach i błędach
- Ikony: Jednostka, Liczba połączeń, Stan synchronizacji

Odbieranie

Do odebrania należy podać wysyłającemu adres wygenerowany w portfelu. Aby taki pobrać, należy kliknąć zakładkę "Odbierz". Istnieje także uproszczony sposób - Plik -> Adresy odbioru - można tam wykorzystać istniejący adres lub wygenerować nowy i przypisać etykietę.

Wysyłanie

Okno wysyłania monet.

Aby wysłać, należy wejść do zakładki "Wyślij", wpisać adres i ilość.

Adres można wybrać z książki adresowej lub wkleić. Jeżeli wpisany adres chcesz dodać do książki adresowej, wypełnij pole "Etykieta". Więcej informacji w sekcji "Książka adresowa".

Można w jednej transakcji wysyłać do wielu odbiorców jednocześnie i mogą to być różne kwoty. Aby dodać odbiorcę, na dole kliknij "Dodaj odbiorcę". W oknie pojawi się drugi wiersz z takim samym formularzem.

Książka adresowa

Książka adresowa służy do zapisywania stałych adresów Bitcoin, do których chcesz często coś wysyłać. Dostępna jest w Plik->Adresy wysyłania i umożliwia wpisanie adresu + etykiety.

Aby wysłać do takiego adresu, w zakładce "Wyślij" obok pola wprowadzania adresu znajdują się 3 ikony - pierwsza z nich otwiera wspomniane wcześniej okno z adresami. Wybierz adres (jeden) i kliknij "Wybierz", albo kliknij go dwukrotnie. Można też kliknąć "Kopiuj" i wkleić do tego pola lub poza program.

Aby dodać adres do książki adresowej, w Plik->Adresy wysyłania (w starszych wersjach i altcoinach jest dostępna na pasku narzędzi) możesz nią zarządzać, ale można też wpisać adres w polu odbiorcy podczas wysyłania i wypełnić pole "Etykieta", wtedy adres po wysłaniu zostanie automatycznie zapisany w książce adresowej pod wpisaną nazwą.

Ustawienia

Część opcji można ustawić w Preferencje->Opcje. Pozostałe ustawia się w pliku konfiguracyjnym i wierszu poleceń, a spis tych opcji jest dostępny w Pomoc->Opcje linii komend (przycisk także można znaleźć w oknie informacji - "Okno debugowania").

Odczytywanie informacji

Aby odczytać informacje o stanie sieci należy wejść w Pomoc -> Okno debugowania.

Znajdują się tam cztery zakładki:

Informacje
Konsola - do wywoływania poleceń RPC. Ich listę uzyskasz wpisując "help" lub w innej części tego podręcznika
Ruch sieci - pokazuje ilość wysłanych i odebranych danych (transakcje i bloki) oraz wykres prędkości.
Węzły - lista węzłów, z którymi jesteś połączony oraz informacje o nich

W zakładce "Informacje" znajdują się trzy sekcje:

Ogólne - informacje o programie
Sieć - określenie rodzaju sieci (main, testnet, regtest) i ilość podłączonych innych klientów do nas
Łańcuch bloków - informacje o ostatnim bloku - liczba pobranych bloków i czas ostatnio pobranego bloku.

Zaawansowane

Linia poleceń

Można wpisywać polecenia RPC do konsoli opisanej powyżej lub wpisując ./Bitcoin-qt polecenie, a także na inne sposoby.

Polecenia służą do zaawansowanego zarządzania portfelem (środkami) i siecią. Aplikacje przyjmujące płatności w BTC mogą komunikować się z portfelem, aby prezentować klientowi adres do wpłat, sprawdzać czy transakcja została zrealizowana lub wypłacać pieniądze. Można też podglądać zawartość bloków i transakcji oraz odczytywać informacje o sieci.

Podpisywanie i weryfikowanie wiadomości

Z racji tego, że adresy Bitcoin to elementy kryptografii kluczy służące do podpisywania wiadomości, mogą służyć także do podpisywania wiadomości. Dzięki temu można udowodnić, że jest się posiadaczem danego adresu i ma się uprawnienie do korzystania z niego. Tak samo działa tworzenie transakcji - to nic innego jak wiadomość z informacją komu i co wysyłamy i podpisana kluczem prywatnym adresu.

Podpisywać można tylko adresami będącymi w portfelu, ponieważ do podpisania wiadomości potrzebny jest klucz prywatny, który upoważnia nas do korzystania z adresu.

Aby podpisać wiadomość, wejdź w Plik->Podpisz wiadomość. Pierwsze pole służy do wyboru podpisującego adresu. Drugie, największe to wiadomość, którą podpisać. Może to być wiadomość, której chcesz udowodnić autorstwo, jeżeli ktoś znał wcześniej adres lub przesłana przez kogoś, aby zweryfikować, że jesteś posiadaczem danego adresu. W trzecim polu pojawi się podpis wiadomości po kliknięciu "Podpisz wiadomość". Należy go skopiować (kliknij przycisk obok tego pola) i przesłać odbiorcy wraz z oryginalną wiadomością.

Aby zweryfikować wiadomość czy została podpisana danym adresem, należy przejść do Plik->Zweryfikuj wiadomość i wpisać adres podpisującego, oryginalną wiadomość oraz podpis i kliknąć "Zweryfikuj wiadomość". Po prawej pokaże się "Wiadomość zweryfikowana" lub "Weryfikacja wiadomości nie powiodła się".

Uwaga: Nie należy podpisywać podsuniętych wiadomości o nieznanym przeznaczeniu. Może to być wykorzystywane do podszywania się i wykonywania czynności w Twoim imieniu.

Watch-only

Istnieje możliwość dodania adresów, do których nie zostaną zaimportowane klucze prywatne, ale będą monitorowane wszystkie transakcje na nich i liczone do salda oraz będą wyświetlane transakcje na liście transakcji. Nie da się z tak zaimportowanych adresów wysyłać monet. Jeżeli jest to Twój adres, nie pozbywaj się klucza prywatnego.

Aby dodać taki adres, przejdź do Pomoc->Okno debugowania->Konsola i wpisz importaddress ADRES.