Fotografia/Wykonywanie zdjęć aparatami cyfrowymi

Ogólna zasada wykonywania zdjęć aparatem cyfrowym nie różni się zasadniczo od wykonywania zdjęć aparatem analogowym oprócz tego, że nie musimy pamiętać o ładowaniu i przewijaniu filmu, za to musimy pamiętać o posiadaniu karty pamięci z odpowiednią ilością wolnego miejsca. Większością aparatów cyfrowych można wykonywać zdjęcia zarówno w trybie automatycznym, jak i półautomatycznym, a także z całkowicie ręcznym wyborem warunków ekspozycji. Tej ostatniej możliwości nie mają niektóre najprostsze kompakty.

Fakt, że aparat zapisuje zdjęcia w formie pliku daje nam ogromną swobodę, która jest podstawową przewagą fotografii cyfrowej nad fotografią analogową.

Po pierwsze, zamiast biegać do punktu wywoływania filmów, aby wykorzystać wykonane przez nas zdjęcia, musimy tylko połączyć aparat z komputerem za pomocą kabla USB lub wyjąć kartę pamięci i włożyć do odpowiedniego czytnika, a następnie skopiować zdjęcia z karty na twardy dysk, po czym mamy pełną swobodę ich oglądania i obróbki w dowolnym programie do edycji zdjęć. Następnie możemy je np. nagrać na płytę CD i zanieść do punktu, który drukuje zdjęcia z plików. Możemy też skorzystać z usług jednej z firm, które drukują zdjęcia po przesłaniu przez Internet, a wydruki dostarczają pocztą na wskazany adres. Możemy również wyjąć kartę z aparatu i zanieść ją bezpośrednio do punktu drukowania lub gdy sami posiadamy drukarkę fotograficzną, połączyć aparat kablem USB bezpośrednio z nią i wydrukować zdjęcia własnym sumptem.

Na koniec wreszcie możemy w ogóle zrezygnować z drukowania zdjęć i używać ich w formie wyłącznie elektronicznej, czy to tworząc prywatne ich galerie w Internecie, czy nagrywając płyty CD do prezentacji ich rodzinie za pomocą kina domowego, czy też przesłać je na Wikimedia Commons i użyć do ilustracji hasła w Wikipedii.

Ekranik ciekłokrystaliczny

Typowy ekran aparatu cyfrowego

Dla użytkownika najbardziej rzucającą się w oczy różnicą między aparatem cyfrowym i analogowym jest to, że ten pierwszy ma z tyłu wyświetlacz ciekłokrystaliczny, który umożliwia podgląd zdjęć. Ekran ten umożliwia podgląd zdjęcia zanim zostanie ono zarejestrowane (funkcja live view), a także umożliwia przeglądanie wcześniej wykonanych zdjęć, zanim przeniesie się je do komputera. Zdjęcia nieudane można dzięki temu od razu usunąć z karty pamięci, zwalniając miejsce na kolejne. Należy przy tym jednak pamiętać, że ekran ten nie odwzorowuje dokładnie barw i szczegółów zdjęcia, lecz przedstawia je w mniej lub bardziej przybliżony sposób, dlatego jest sens usuwać tylko te zdjęcia, które są ewidentnie złe, a nie wszystkie te, które na ekraniku nieładnie wyglądają.

Ekran ten może być używany do kadrowania zdjęć zamiast wizjera, wymusza to jedna nienaturalny sposób trzymania aparatu nie przy twarzy, lecz w "powietrzu" w dłoniach, co jak zostało opisane w rozdziale Wykonywanie zdjęć zmniejsza szanse na precyzyjne kadrowanie i zwiększa prawdopodobieństwo wykonania zdjęć "poruszonych".

Przydatną funkcją ekraników jest zaznaczanie (zwykle przez miganie) prześwietlonych fragmentów zdjęcia oraz możliwość podglądu histogramów, dzięki czemu można się szybko zorientować, że wykonaliśmy zdjęcie przy złych warunkach ekspozycji i wykonać je ponownie w innych. Należy tylko pamiętać, że czasami występują warunki, w których nie ma szansy wykonać poprawnego zdjęcia – można wtedy ew. rozważyć wykonanie ich serii po to, aby je następnie złączyć za pomocą techniki HDR. Niektóre aparaty umożliwiają też wyświetlanie powiększonych fragmentów zdjęcia, co umożliwia szybkie zorientowanie się, czy zdjęcie wyszło nam ostre.

Ekran jest też zwykle wykorzystywany do prezentacji rozmaitych dodatkowych informacji przydatnych w trakcie wykonywania zdjęć, takich jak stopień zapełnienia karty pamięci, stan naładowania baterii, rodzaj aktualnie stosowanego programu automatycznego lub warunków ekspozycji w trakcie wykonywania zdjęcia w trybie ręcznym, a także umożliwia zmianę ustawień aparatu za pomocą specjalnego menu.

Karty pamięci

Cztery najbardziej popularne typy kart pamięci: SD (górna z lewej), CF (górna z prawej), MS (dolna z lewej), xD (dolna z prawej)

Karta pamięci to miejsce, gdzie aparat gromadzi pliki z wykonanymi zdjęciami. Karty te są to wymienne pamięci wielokrotnego użycia typu flash (ten sam typ pamięci jest wykorzystywany też w pendrive'ach). Większość aparatów wykorzystuje uniwersalne typy kart, które można też stosować w palmtopach, telefonach komórkowych, nawigacjach GPS, odtwarzaczach mp3 i wielu innych współczesnych gadżetach elektronicznych. W aparatach najczęściej są wykorzystywane 4 typy kart pamięci:

• Compact Flash (CF)
• Secure Digital (SD), miniSD i microSD
• MemoryStick (MS)
• xD

Obecne najtańsze i najpowszechniej wykorzystywane karty to SD, zaś karty CF – niegdyś mające niemal monopol na rynku – odchodzą stopniowo do lamusa. Karty MS są głównie stosowane w aparatach Sony i mają opinię bardzo szybkich i niezawodnych, nie uzyskały jednak nigdy statusu kart uniwersalnych. Karty xD są głównie stosowane w aparatach Olympus i Fuji. Miały one dość długo najmniejsze gabaryty i masę ze wszystkich dostępnych na rynku, obecnie jednak, po pojawieniu się na rynku kart mini i microSD, straciły palmę pierwszeństwa w tym zakresie.

Przy zakupie kart – oprócz sprawdzenia zgodności ich typu z naszym aparatem – należy też zwrócić uwagę na ich dwa podstawowe parametry:

• pojemność (obecnie na rynku najbardziej pojemne karty mają do 32GB)
• szybkość zapisu.

Szybkość zapisu jest często niedocenianą a bardzo ważną cechą kart, gdyż najbardziej czasochłonną operacją, jaką wykonuje aparat w trakcie wykonywania zdjęcia, jest jego zapis na karcie. Często można nabyć karty jednego typu i jednej pojemności i to nawet tego samego producenta za różną cenę, która zależy właśnie od szybkości zapisu na karcie. Nie warto wtedy oszczędzać przez kupowanie wolniejszej karty, gdyż wolniejsza karta można znacznie spowolnić działanie naszego aparatu, co ma szczególne znaczenie przy wykonywaniu zdjęć seryjnych i reporterskich. Warto też wiedzieć, że szybkość kart spada z ich pojemnością, dlatego czasem bardziej opłaca się kupić dwie karty o mniejszej pojemności, ale za to z szybszym czasem zapisu niż jedną o dużej pojemności i wolnym czasem dostępu.

Baterie

Przykładowe battery packi

Cyfrówka z dodatkowym battery packiem

Baterie to kolejny newralgiczny element cyfrówek. O ile aparaty analogowe bez automatycznego przewijania filmu były w zasadzie urządzeniami czysto mechanicznymi, które nie wymagały żadnego zasilania elektrycznego, o tyle aparaty cyfrowe są bez naładowanych baterii kompletnie bezużyteczne. Pojemność i stan techniczny baterii ma zatem decydujący wpływ na to, ile można wykonać zdjęć aparatem cyfrowym.

Aparaty cyfrowe wykorzystują dwa rodzaje baterii:

• standardowe baterie wymienne w standardowych wymiarach (zwykle tzw. paluszki AA lub AAA)
• baterie dedykowane do określonego aparatu – zwykle są to baterie jonowo-litowe.

Jedno i drugie rozwiązanie ma swoje wady i zalety.

Aparaty na standardowe baterie mają tę zaletę, że w razie czego można do nich w każdej chwili dokupić je choćby w kiosku, jednak zajmują one dużo miejsca w aparacie i są cięższe przy tej samej pojemności od baterii dedykowanych. Ponadto jeśli planujemy stosować do nich baterie wielokrotnego ładowania (typu Ni-Cd czy Ni-MH), to wadą tych baterii są ich długie czasy ładowania (do kilkunastu godzin).

Baterie dedykowane są lżejsze i zajmują mniej miejsca w aparacie, bo ich kształt jest ściśle dostosowany do konstrukcji aparatu. Ponadto są to zwykle baterie jonowo-litowe, których ogromną zaletą jest ich długa trwałość i szybkość ładowania (wystarcza 1–2 godziny). Do ich ładowania trzeba jednak stosować również dedykowane do nich ładowarki. Ładowarka i jedna bateria jest zwykle sprzedawana w zestawie z aparatem, jeśli jednak zgubimy lub popsuje się nam ładowarka lub sama bateria, to musimy ją kupić od producenta aparatu, który może dyktować ich wysokie ceny.

Do lustrzanek, które zazwyczaj są zasilanie dedykowanymi bateriami, można dokupić specjalne tzw. "battery packi" (gripy). Są to dodatkowe pojemniki na baterie – zwykle zestaw od 4 do 6 baterii AA, które montuje się pod aparatem, przez specjalny styk, który wchodzi w miejsce pojemnika na dedykowaną baterię. Pojemniki takie znacznie zwiększają wymiary i masę aparatu, ale zwiększają znacznie liczbę zdjęć, które można wykonać jednym zestawem baterii i uniezależniają go od dedykowanej ładowarki. Są one często stosowane przez profesjonalnych fotoreporterów.