IRC/Czym jest IRC?

IRC, a właściwie Internet Relay Chat, to usługa sieciowa pozwalająca na tekstową rozmowę z innymi użytkownikami "na żywo".

Usługa funkcjonuje na zasadzie połączenia klient-serwer. Oznacza to, że użytkownicy komunikują się między sobą za pośrednictwem serwera. Serwery ułożone są w sieci - sieć to grupa serwerów, która jest ze sobą połączona, aby użytkownicy podłączeni do tych serwerów mogli się ze sobą komunikować, niezależnie od tego, do którego serwera w sieci są przyłączeni.

Do korzystania z IRC-a wymagany jest klient - program, który łączy się z serwerem i umożliwia prowadzenie rozmów. Istnieje wiele darmowych klientów dla każdego systemu operacyjnego, więc zdobycie takiego programu nie jest trudne.

Zwykle w sieci IRC użytkownicy nie używają swoich prawdziwych imion, lecz posługują się pseudonimami, czyli nick lub nickname.

Rozmowy prowadzone są na kanałach. Wiadomości wpisywane przez użytkowników obecnych na kanale są widoczne dla wszystkich, prowadzona jest wspólna rozmowa, jak na konferencji. Oprócz tego możliwe są rozmowy prywatne, jeden do jeden, a także przesyłanie plików.

IRC, w odróżnieniu od komunikatorów internetowych typu "Gadu-Gadu", jest nastawiony głównie na rozmowy w grupach i to stanowi jego istotę. Jego zaletą jest to, że jest to usługa nie związana z żadnym producentem oprogramowania czy firmą. Specyfikacja protokołu IRC jest całkowicie jawna. Oprogramowanie dla serwerów jest oparte na wolnych licencjach, dzięki czemu każdy, kto dysponuje odpowiednią wiedzą i możliwościami sprzętowymi, może sobie zestawić swoją własną sieć IRC.

IRC sprzyja tworzeniu spontanicznych społeczności, które mają swoje własne obyczaje, zasady i subkulturę. Uczestnictwo w tych społecznościach daje często poczucie określonej tożsamości, a w przypadku osób, które uzyskały wysoką pozycję w ich hierarchii poczucie władzy i satysfakcji.

Na świecie istnieje kilkanaście wielkich, publicznych sieci IRC i tysiące mniejszych, dostępnych publicznie lub tylko dla wybranych grup użytkowników.

Jak korzystać z podręcznika

Podręcznik jest nieco sztucznie podzielony na dwie sekcje, dla początkujących i dla zaawansowanych. W części dla początkujących założono, że jej czytelnik posiada jedynie elementarną wiedzę o internecie oraz nie wie zupełnie nic o IRC, protokołach internetowych i innych tego typu sprawach.

Osoby, które chcą używać IRC wyłącznie do prowadzenia rozmów i nie mają ambicji tworzenia czy zarządzania kanałami, mogą w zasadzie ograniczyć swoją lekturę do rozdziału "Początki". Pobieżne przejrzenie rozdziału "Klienty" oraz "Najbardziej znane publiczne sieci IRC" pomoże im wybrać odpowiadający ich potrzebom program i sieć IRC. Aby uniknąć problemów typowych dla początkującego użytkownika IRC, być może warto zapoznać się jeszcze z rozdziałem "Netykieta i społeczności".

Osoby, które są zainteresowane bardziej świadomym korzystaniem z IRC powinny przeczytać wszystkie rozdziały z części "dla początkujących", gdzie bardziej szczegółowo omówione są najważniejsze komendy, przy pomocy których korzysta się z IRC oraz być może rozdział "Usługi DCC i CTCP", gdzie omówione jest m.in. jak przesyłać pliki. Jeśli zamierza się korzystać z sieci Undernet, DALnet, Libera Chat czy QuakeNet, warto się będzie zapoznać z rozdziałem "Dodatkowe serwisy". Rozdziały te zakładają podstawową wiedzę o IRC i ogólnie o protokołach internetowych, ich zrozumienie nie wymaga jednak zbyt zaawansowanej wiedzy na te tematy.

Rozdziały "Skrypty i boty" oraz "Protokół i jego odmiany" są pomyślane jako rodzaj wprowadzenia dla osób, które chciałyby głębiej wejść w zagadnienia techniczne związane z IRC. Można je potraktować jako wstęp do stania się "rasowym ircownikiem". Jakkolwiek nie ma tam szczegółowych instrukcji jak postawić własnego bota, czy jak postawić swoją własną sieć IRC, rozdziały te pomogą przynajmniej zorientować się jak się do tego zabrać.

W wielu miejscach tej "książki" rozproszone są także informacje o charakterze historycznym, opisujące rozwój IRC. Zwykle były one umieszczane głównie po to, aby pomóc zrozumieć aktualny stan rozwoju tej usługi. Być może jednak będą też interesujące dla tych, którzy po prostu chcą coś wiedzieć o historii IRC.