Matematyka dla liceum/Wielomiany/Dzielenie wielomianów

Wykonamy dzielenie wielomianu (x³-2x²-2x-3) przez (x-3) za pomocą metody podobnej do pisemnego dzielenia liczb.

Przykład Opis
(x³-2x²-2x-3):(x-3)=x²+x+1

-x³+3x²
-------------
     x²-2x-3
    -x²+3x
    ---------
         x-3
        -x+3
        -----
         = =
1. x³:x=x²
2. x²·x=x³ - przepisujemy ze zmienionym znakiem
3. x²·(-3)=(-3x²) - przepisujemy ze zmien. znakiem
4. -2x²+3x²=x²
5. -2x i -3 przepisujemy
6. x²:x=x
7. x·x=x² - przepisujemy ze zmienionym znakiem
8. x·(-3)=(-3x) - przepisujemy ze zmien. znakiem
9. -2x+3x=x
10. -3 przepisujemy
11. x:x=1
12. 1·x=x - przepisujemy ze zmienionym znakiem
13. 1·(-3)=(-3) - przepisujemy ze zmien. znakiem
14. -x+x=0; -3+3=0; = =

Wynik:

(x³-2x²-2x-3) = (x-3)*(x²+x+1)

Dodatek:

(x³ -2x²..):(..)=..

-x³ +3x²
-------
    ^^(-2x²+3x²)=x²


(dzielna):(dzielnik)=wynik

Schemat, jak wykonać dzielenie (uwaga: jednomian to np. -2x² lub np. 7)

  1. Nad kreską: dzielimy pierwszy jednomian z dzielnej przez pierwszy z dzielnika i wpisujemy w wynik, następnie wynik mnożymy po kolei przez jednomiany z dzielnika i zapisujemy ze zmienionym znakiem poniżej (nad kreską).
  2. Dodajemy do siebie oba wielomiany nad kreską, jak w ramce "dodatek", zapisując wynik pod kreską; pod kreską uzyskujemy nową dzielną.
  3. Nad kolejnymi kreskami: bierzemy pierwszy jednomian z nowej dzielnej (spod kreski) i znowu dzielimy przez pierwszy z dzielnika, dopisując do wyniku, po czym mnożymy wynik przez... tak jak w punkcie 1. i 2. dopóki w dzielnej jest niewiadoma x.
  • W razie gdyby na końcu została jakaś reszta (tzn. dzielna bez x), zapisujemy w wyniku: (iloraz)(dzielnik)+(reszta)
  • Ważne: zawsze bierzemy jednomian ze znakiem, nie można pomylić i zamiast np. -x³ wziąć x³ bez minusa!

Zamiast dzielenia możemy zastosować o wiele prostszy schemat Hornera.