Wikijunior:Układ Słoneczny/Haumea
Układ Słoneczny |
Słońce ☉ |
Haumea jest planetą karłowatą. Należy do Pasa Kuipera – pierścienia kometopodobnych brył i planetoid rozciągającego się poza orbitą Neptuna.
W 2004 roku zaabsorbowała ją grupa astronomów z kalifornijskiego obserwatorium Mount Palomar, ale w 2005 roku znalazła ją inna grupa, z Obserwatorium Sierra Nevada w Hiszpanii, i ta druga grupa wcześniej ogłosiła swoje odkrycie.
Jak duża jest Haumea?
edytujWydaje się, że Haumea nie jest kulą, ale jest nieco wydłużona i ma wymiary mniej więcej 2000×1500×1000 km.
Jak wygląda jej powierzchnia?
edytujŚrednia temperatura na jej powierzchni wynosi poniżej 50 stopni powyżej zera bezwzględnego (najniższej możliwej temperatury we Wszechświecie), czyli mniej niż -223 stopnie Celsjusza.
Jak długo trwa dzień i rok na tej planecie?
edytujOkres obiegu Haumei dookoła Słońca wynosi trochę ponad 280 ziemskich lat.
Wydaje się, że Haumea obraca się wokół własnej osi w ciągu mniej niż 4 godzin. To szybciej niż jakiekolwiek ciało w Układzie Słonecznym, które ma więcej niż 100 km.
Z czego jest zbudowana?
edytujNa powierzchni Haumei wykryto zwykły, krystaliczny lód. Uczeni uważają, że to dziwne, gdyż jest tam tak zimno, że woda powinna zastygnąć w ciało amorficzne, takie jak szkło.
Jak silne jest przyciąganie Haumei?
edytujPrzyciąganie na Haumei jest około 20 razy słabsze, niż na Ziemi.
Jakie są jej księżyce?
edytujW 2005 zaobserwowano dwa księżyce Haumei, nazywane dziś Hi'iaka i Namaka.
Od czego pochodzi jej nazwa?
edytujHaumea to imię bogini-matki z wierzeń Hawajczyków. Hiʻiaka i Nāmaka to dwie z jej córek.
Obserwatorzy z Mount Palomar odkryli ciało, które dziś nazywamy Haumeą, 28 grudnia – wkrótce po Bożym Narodzeniu. Dlatego nieoficjalnie nazywali je Santa, czyli po angielsku „Święty Mikołaj”. Jego księżyce nazywali od imion reniferów Rudolph i Blitzen.