Wikijunior:Układ Słoneczny/Heliosfera

Układ Słoneczny

Wstęp Nasz Układ Słoneczny Słońce ☉ • Merkury ☿ Wenus ♀ Ziemia ⨁ Księżyc Mars ♂ • Pas planetoid Ceres ⚳ • Jowisz ♃ Saturn ♄ Uran ⛢ Neptun ♆ • Komety Pas Kuipera Pluton ♇ Haumea Makemake Eris Obłok Oorta Heliosfera Słowniczek Obserwacje

Czym jest heliosfera?

Heliosfera to obszar wokół Słońca, w którym ciśnienie wiatru słonecznego przeważa nad ciśnieniem wiatrów galaktycznych, czyli obszar, w którym wpływ Słońca przeważa. Jednak również dalej grawitacja Słońca przeważa i mogą tam znajdować się ciała zewnętrznego Obłoku Oorta krążące wokół Słońca.

Granice heliosfery

Ciśnienie spada wraz z kwadratem odległości do gwiazdy, czyli kiedy jesteśmy dwa razy dalej od Słońca, ciśnienie jest cztery razy mniejsze. W końcu dochodzimy do granic heliosfery:

• Szok końcowy

  Wiatr słoneczny (zobacz dalej) zwalnia tutaj do prędkości poddźwiękowej (mniejszej niż prędkość dźwięku w tym gazie) tworząc przy tym falę uderzeniową. W tym miejscu ciśnienie znowu rośnie, zmienia się też pole elektromagnetyczne.

• Płaszcz Układu Słonecznego

  Jest to strefa poza szokiem końcowym. Znajduje się w odległości 80-100 j.a. (jednostek astronomicznych, czyli odległości Ziemi od Słońca) od Słońca. Zewnętrzną granicą jest heliopauza. Sondy Voyager 1 i 2 obecnie badają to miejsce.

• Heliopauza

  Tutaj wiatr słoneczny całkowicie się zatrzymuje. Jest to praktycznie koniec Układu Słonecznego, granica heliosfery. Naukowcy twierdzą, że można ją modelować zgodnie z zasadami mechaniki płynów, tak jak powietrze i wodę. Poza nią znajduje się granica międzygwiezdna i łukowa fala uderzeniowa. Specjaliści przewidują, że sondy Voyager dotrą tam około 2015 r.

Łukowa fala uderzeniowa

Łukowa fala uderzeniowa może być ostatnią granicą Układu Słonecznego. Jeśli istnieje, znajduje się około 230 j.a. od Słońca. Jest to fala uderzeniowa, którą może tworzyć heliosfera, jeśli porusza się szybciej niż dźwięk w międzygwiezdnej plazmie. Niedługo sonda IBEX sporządzi mapy tego obszaru z orbity ziemskiej i sprawdzi, czy rzeczywiście powstaje ta fala uderzeniowa.

Wiatr słoneczny

Jest to strumień cząsteczek o dużej energii wypływających ze Słońca. Czasami jest w stanie spowodować zakłócenia w działaniu urządzeń elektrycznych. Wiatr słoneczny odkształca magnetosferę Ziemi (jej pole magnetyczne). Obłoki plazmy emitowane przez Słońce podczas rozbłysków, będące formą zaburzenia np. gęstości i prędkości wiatru, powodują burze magnetyczne.