Ekoogrodnictwo/Rośliny użytkowe/Burak ćwikłowy

<< Rośliny ozdobne - Spis treści - Zwierzęta w ogrodzie >>

BURAK ĆWIKłOWY Uprawa - Wskazówki biologiczne - Zbiór - Odmiany

Burak ćwikłowy
Beta vulgaris subsp. vulgaris var. crassa
Wymagania środowiskowe
Wymagania glebowe:	małe
Wymagania cieplne:	umiarkowane, optimum 15-18°C
Wrażliwość na temperaturę:	średnia wytrzymałość (siewki wrażliwe na dłuższe przymrozki)
Wymagania świetlne:	mało wrażliwy na niedobór światła
Wymagania wodne:	małe wymagania
Nazwa systematyczna
Beta vulgaris var. conditiva
Inne nazwy
burak korzeniowy, burak czerwony, ćwikła
Systematyka Wikispecies
Galeria Wikimedia Commons

Uprawa

Buraki korzeniowe są roślinami o przeciętnych wartościach odżywczych. Nie mają dużych wymagań i są łatwe w uprawie, mogą rosnąć w półcieniu a na dobrze uprawionych glebach nie wymagają nawet dodatkowego nawożenia. Jesienią niewielką ilość kompostu miesza się z ziemią i przykrywa zagon ściółką. Na jałowych, piaszczystych glebach buraki należy dodatkowo zasilić wyciągiem roślinnym, np. gnojówką z żywokostu.

W okresie zawiązywania i rozwoju korzeni gleba powinna mieć odpowiednią wilgotność (ściółkowanie), dorosłe rośliny natomiast mogą przetrwać dłuższe okresy suszy.

Buraki uprawia się na pęczki, na bezpośrednie spożycie latem i jesienią oraz do przechowywania przez zimę. Nie powinniśmy dopuścić, aby urosły zbyt duże.

Ze względu na łatwość uprawy i niewielkie wymagania, warzywo to szczególnie zasługuje na obecność w ogrodach uprawianych metodami ekologicznymi.

Miejsce uprawy

Buraki ćwikłowe mogą rosnąć w półcieniu, ale preferują miejsca słoneczne, glebę przepuszczalną, niekoniecznie zawierającą duże ilości próchnicy.

Siew/sadzenie

Na zbiór pęczkowy nasiona wysiewa się od połowy kwietnia (a w cieplejszych rejonach już w końcu marca) w rzędach oddalonych o 20 cm. Gdy rośliny mają po 2-4 liście właściwe przerywa się je, zostawiając co 3-4 cm.

Na zbiór letni i jesienny nasiona wysiewa się w maju w rzędach oddalonych od siebie o 20-25 cm a po przerywce rośliny pozostawia co 6 cm. Ponieważ nasiona są duże, można wysiewać je po dwa a następnie usunąć słabszą roślinę, dzięki czemu zbyteczne będzie późniejsze przerywanie. Nasiona buraków występują także w kłębkach wielonasienny, po 4-5 w każdym.

Buraki uprawiane na przechowywanie zimą uprawia się w rozstawie 30x15-10 cm i wysiewa w czerwcu/lipcu.

Buraki można także uprawiać z rozsady lub rozsadzać rośliny z przerywki (dobrze znosi przesadzanie), przy czym przesadzamy je podczas pochmurnych, wilgotnych dni. Nasiona można wysiać w inspekcie lub w szklarni w marcu/kwietniu i wysadzać w maju do gruntu.

Buraki siane od maja do czerwca charakteryzuje szczególnie dobry smak.

Wskazówki biologiczne

Buraki mają średnie wymagania pokarmowe, a na cięższych, zasobnych glebach można je potraktować jako rośliny o małych wymaganiach. Jako przedplon dla odmian późnych można wykorzystać kalarepę lub sałatę

Ściółkowanie dobrzy wpływa na wzrost buraków. Dobrymi roślinami współrzędnymi są: fasola szparagowa, groch, ogórki, kalarepa, sałata. Do złych sąsiadów dla buraków należą ziemniaki i czosnek.

Burak jest rośliną wrażliwą na brak w glebie boru i magnezu.

Zbiór

Jeżeli posiejemy gęściej buraki, to możemy już w lecie (czerwiec) niewielkie rośliny wyrywać na bieżąco i spożywać - jest to tzw. zbiór pęczkowy, gdy średnica korzeni oscyluje w granicach 2 cm.

We wrześniu przypada zbiór buraków sianych w maju. Okres w jakim dojrzewają buraki to około 90 dni dla odmian wczesnych i 120-130 dla późnych.

Buraki z późnych siewów zbiera się przed mrozami, w pierwszej dekadzie października. Nać usuwa się delikatnie okręcając, tak by nie uszkodzić liści sercowych i korzeni. Na zimę można buraki zadołować w wilgotnym piasku np. w chłodnej piwnicy, ale można także konserwować (np. w naczyniach kamionkowych). Do konserwowania używa się zwykle mniejszych korzeni, o średnicy 2,5 - 5 cm, wystarczy więc zebrać buraki wcześniej, mniej więcej wraz z końcem lipca.

Odmiany

• na zbiór pęczkowy:
  • Astar F₁
  • Crosby
  • Egipski PNE
  • Okrągły Ciemnoczerwony
  • Pablo F₁
  • Wodan F₁
• na zbiór jesienny i/lub przechowywanie:
  • Chrobry
  • Czerwona Kula NOE
  • Glob F₁
  • Nochowski
  • Norton
  • Opolski
  • Patryk
  • Regulski
  • Rywal

---

Rośliny użytkowe --- Zwierzęta w ogrodzie>>>