MediaWiki w obrazkach/Piszemy od podstaw nieduży artykuł

W tym rozdziale znajduje się instrukcja jak stworzyć od podstaw prostą stronę w MediaWiki, na przykładzie artykułu "Krówka destylacyjna" w Wikipedii. Jego celem jest skrótowe przedstawienie podstawowych etapów procesu pisania. W rozdziale tym występują opisy działania wybranych elementów wikikodu, ale nie należy oczekiwać, że po jego przeczytaniu będzie się już wszystko na ten temat wiedziało.

Czytelnik powinien zapoznać się z rozdziałami Okno edycji i Struktura ekranu oraz mieć pojęcie jak działają linki wewnętrzne, kategorie i grafiki z punktu widzenia czytelnika (odpowiednio rozdziały: Linki i wolne surfowanie, Korzystanie z obrazków i Szukanie po kategoriach). Nie jest wymagana nawet podstawowa znajomość wikikodu.

Tworzymy

Rys. 24: Edycja hasła Krówka destylacyjna w Wikipedii

Na rys. 24 przedstawiony jest kod hasła tak jak wygląda on w oknie edycji, zaś na rys. 25 rezultat jego działania po zapisaniu, tak jak będzie go widział czytelnik.

Etap 1: Otwarcie okna edycji

Aby zacząć pisać nieistniejący wcześniej artykuł "Krówka destylacyjna" w Wikipedii wpisałem do wewnętrznej wyszukiwarki hasło "Krówka destylacyjna" i kliknąłem na "Przejdź", a następnie na czerwony link z sugestią napisania artykułu. Otworzyło mi się puste okno edycyjne zatytułowane "Edytujesz: Krówka destylacyjna"" (1 na rys. 24). Po kliknięciu w pole tekstowe tego okna mogłem już zacząć pisać.

Etap 2: Pisanie strony

Zgodnie z zasadami przyjętymi w Wikipedii, artykuł zacząłem od wytłuszczonej jego nazwy (2 na rys. 24 i 25). Wytłuszczenie dokonałem przez zaznaczenie myszką tego tekstu i przyciśnięciu ikonki B na górze okna edycji. Na skutek tego oprogramowanie dodało po trzy apostrofy na początku i końcu tego tekstu:

'''Krówka destylacyjna'''

W ten sposób użyłem pierwszego wikikodu - kodu wytłuszczenia.

Następnie napisałem krótką definicję krówki destylacyjnej.

Po definicji postanowiłem napisać krótki podrozdział opisujący jej konstrukcję. Za pomocą klawisza "enter" zrobiłem pustą linię rozdzielającą definicję od początku podrozdziału i w kolejnej linii wpisałem tytuł podrozdziału, zaznaczyłem go myszką i kliknąłem na ikonkę A. Na skutek tego oprogramowanie dodało po dwa znaki "równa się" (==) na końcach tytułu (3 na rys. 24 i 25):

== Konstrukcja ==

W ten sposób użyłem drugiego wikikodu - kodu tytułu podrozdziału drugiego rzędu.

Następnie napisałem akapit omawiający konstrukcję krówki, rozpocząłem kolejny podrozdział "Zasada działania" w sposób omówiony powyżej, po czym napisałem dwa akapity tekstu. Aby akapity nie skleiły się z sobą rozdzieliłem je jedną pustą linią tekstu (6 na rys. 24 i 25). Taka pusta linia tekstu formalnie rzecz biorąc jest też rodzajem wikikodu: kodu nowego akapitu.

O formatowaniu tekstu można się więcej dowiedzieć w rozdziale: Podstawy formatowania tekstu.

Etap 3: Dodanie linków i kategorii

Rys. 25: Wygląd hasła Krówka destylacyjna w Wikipedii

Rys 26: Typowa klawiatura QWERTY z układem amerykańskim stosowana m.in. w Polsce. Pipe znajduje się nad klawiszem "enter", choć w równie popularnym w Polsce układzie z wciętym w "L" klawiszem "Enter" "Pipe umieszczony może być poniżej, z prawej strony "Shift".

Ponownie zgodnie z zaleceniami, jakie obowiązują w Wikipedii chciałem dodać linki wewnętrzne do stron opisujących pojęcia, które są albo blisko związane z tematem mojego artykułu, albo są terminami fachowymi i wymagają wyjaśnienia.

Zacząłem od utworzenia linku do hasła "ciśnienie" (5, strzałka w dół na rys 24 i 25). W tym celu zaznaczyłem myszką to słowo w tekście a następnie kliknąłem na ikonkę Ab. Oprogramowanie automatycznie objęło to słowo podwójnym, kwadratowym nawiasem:

[[ciśnienie]]

W ten sposób użyłem trzeciego wikikodu - kodu prostego linku wewnętrznego.

Następnie chciałem stworzyć link do hasła "kolba". Niestety z szyku zdania, które wcześniej pisałem wynikło, że w tekście miałem słowo "kolbki". Musiałem zatem zrobić tak, aby w tekście było jako link zaznaczone kolorem niebieskim słowo "kolbki", ale aby link ten kierował do hasła "kolba". Aby tego dokonać najpierw postąpiłem tak jak poprzednio, czyli zaznaczyłem słowo "kolbki" myszką, a następnie kliknąłem na ikonkę Ab, co dało taki efekt:

[[kolbki]]

Następnie do tak otrzymanego kodu dopisałem fragment: "kolba|" co dało taki efekt:

[[kolba|kolbki]]

W ten sposób stworzyłem pierwszy złożony wikikod: kod złożonego linku wewnętrznego.

Jak widać pierwszy człon linku przed znakiem "|" to dokładna nazwa strony do której ma on linkować, zaś drugi człon po znaku "|" to słowo podświetlone jako link w tekście. Znak "|" (tzw. pipe) znajduje się w typowej klawiaturze nad klawiszem "enter" i aby go napisać należy przycisnąć "shift" (patrz rys. 26).

W ten sam sposób stworzyłem wszystkie inne linki w tekście, m.in. do haseł "sprzęt laboratoryjny", "destylacja", "odbieralnik" i wszystkie pozostałe widoczne na rys. 24 i 25.

Na koniec pozostało mi przypisać artykuł do jakiejś kategorii. Wcześniej, w kategorii chemia, znalazłem podkategorię "Aparatura chemiczna", która pasuje do mojego hasła jak ulał. Aby przypisać kategorię do hasła, na samym jego dole dodałem kod (7 na rys. 24 i 25):

[[Kategoria:Aparatura chemiczna]]

który jest jednocześnie linkiem do strony tej kategorii i przypisuje mój artykuł do niej. Stworzyłem więc kolejny wikikod: kod kategorii.

O tworzeniu linków i kategorii można się więcej dowiedzieć w rozdziale: Linki.

Etap 4: Dodanie obrazka

Zaraz pod tytułem podrozdziału "konstrukcja" chciałem wstawić wcześniej przygotowany obrazek krówki, który wykonał dla mnie i umieścił na serwerze kolega (4 na rys. 24 i 25). W tym celu:

• kliknąłem na ikonkę "ekranik" na skutek czego oprogramowanie wpisało mi taki wikikod:

[[Grafika:Przyklad.JPG]]

• zamieniłem nazwę "Przyklad.JPG" na nazwę pliku, w którym jest obrazek krówki:

[[Grafika:Destylacja z krowka.png]]

• ponieważ chciałem, aby ta grafika była umieszczona po prawo i opływana przez tekst dodałem taki fragment kodu "|right":

[[Grafika:Destylacja z krowka.png|right]]

• na koniec chciałem dodać krótki opis tego obrazka, bo istnieje zalecenie, że należy takie opisy robić; dodałem zatem taki fragment kodu "|Destylacja z krówką":

[[Grafika:Destylacja_z_krowka.png|right|Destylacja z krówką]]

I to już jest cały, potrzebny kod wstawienia obrazka z opisem i opływaniem z lewej strony.

O stosowaniu obrazków w tekstach można się więcej dowiedzieć w rozdziale: Wstawianie obrazków.

Etap 5:Podgląd

Gdy wydaje się, że strona jest już skończona, warto jeszcze sprawdzić jak wygląda przed zapisaniem. W tym celu należy kliknąć klawisz Pokaż podgląd (10 na rys. 24). Oprogramowanie wyświetli wtedy nad oknem edycji wygląd strony tak jak ona ukazuje się czytelnikowi. Często się zdarza, że pierwszy wygląd strony jest niezadowalający - np. zapomnieliśmy gdzieś domknąć podwójny, kwadratowy nawias i link się nie wyświetla.

Po zauważeniu błędów należy oczywiście je poprawić i ponownie kliknąć "pokaż podgląd", aż wreszcie strona będzie taka jak oczekiwaliśmy. Stosowanie podglądu skraca historię zmian strony i ma też tę zaletę, że błędy, które zrobiliśmy nie zostaną na zawsze zapamiętane na serwerze jako jedna z wersji strony.

Etap 6: Zapisanie

Wreszcie, gdy wszystko wydaje się być w kodzie strony tak jak należy, pozostaje tylko kliknąć na klawisz "zapisz" (9 na rys. 24), co spowoduje załadowanie napisanej strony na serwer i stanie się ona odtąd dostępna dla wszystkich czytelników (rys. 25). Dość często zdarza się, że po zapisaniu strony, mimo wielokrotnego jej sprawdzania za pomocą podglądu, nadal są w niej błędy. Gdy je zauważymy możemy oczywiście ponownie kliknąć na edytuj (1 na rys. 24) i je poprawić.

Jakkolwiek większość ludzi ma naturalną, psychologiczną skłonność do przywiązywania się do swoich dzieł, zanim się napisze coś w serwisie typu wiki trzeba mieć świadomość, że tekst ten nie jest własnością autora i że inni będą go mogli w przyszłości poprawiać lub nawet kompletnie przerabiać.