Ekoogrodnictwo/Rośliny użytkowe/Rzepa
Rzepa | |
Wymagania środowiskowe | |
Wymagania glebowe: | średnie |
Wymagania cieplne: | umiarkowane, optimum 15-18°C |
Wrażliwość na temperaturę: | wytrzymała na mróz |
Wymagania wodne: | wymagająca |
Nazwa systematyczna | |
Brassica rapa var. rapa | |
Inne nazwy | |
Rzepa jadalna | |
Systematyka Wikispecies | |
Galeria Wikimedia Commons |
Uprawa
edytujRzepa jest rośliną dwuletnią, w pierwszym roku tworzy jadalne, kuliste, wydłużone lub spłaszczone zgrubienie. Wczesne odmiany uprawia się jako przedplon.
Jest rośliną niskokaloryczną o wyśmienitym smaku, można ją przyrządzać na wiele sposobów, spożywać na świeżo, gotować, piec.
Gleba w międzyrzędziach musi być często spulchniana, odchwaszczana i podlewana.
Miejsce uprawy
edytujRzepy preferują miejsca słoneczne, większość lubi też lekkie, piaszczyste gleby, chociaż udaje się także na innych. Rzepa teltowska powinna być uprawiana tylko i wyłącznie na glebach piaszczystych.
Siew/sadzenie
edytujPrzed siewem dobrze jest spulchnić głęboko glebę. Nasiona odmian wczesnych wysiewa się na przełomie marca/kwietnia, zbiór pęczkowy przypada wtedy w czerwcu. Późne odmiany uprawiane są jako poplon, wysiewane od lipca do połowy sierpnia, w rzędach co 30 cm, zbierane w październiku i listopadzie. W tym samym czasie uprawia się rzepę teltowską w rzędach co 15 cm. Nasiona odmian wczesnych wysiewa się w rzędach oddalonych od siebie o 20 -25 cm na głębokość 2 cm. Po wchodach konieczna jest przerywka, tak by rośliny znajdowały się w odległości 8-20 cm od siebie.
Uprawa pod szkłem
edytujOdmiany majowe można wysiewać pod szkłem od grudnia do stycznia, rzepę teltowską od sierpnia do września, odmianę Rübstiel od stycznia do marca - ma ona wysokie wymagania cieplne.
Wskazówki biologiczne
edytujW maju rzepę ochrania się przed śmietką kapuścianą za pomocą specjalnej siatki. Rzep nie należy uprawiać po roślinach kapustnych, gdyż należą do tej samej rodziny botanicznej (krzyżowe).
Rzepa należy do roślin o przeciętnych wymaganiach pokarmowych, na uboższych glebach można ją dodatkowo zasilić gnojówką z pokrzywy. Należy chronić ją przed ślimakami. Rzepa jest dobrą rośliną przed- (np. dla oberżyny, kopru włoskiego, papryki, czosnku, marchwi, buraków czerwonych, strączkowych) i poplonową np. dla marchwi czy strączkowych. Dobrymi dla niej roślinami sąsiadującymi są: fasola i inne strączkowe, ogórek, rzodkiewka, sałata, seler, marchew, por, szpinak, ziemniaki. Nie znosi towarzystwa pomidorów. Rzepa może wrócić na to samo stanowisko nie wcześniej niż po upływie czterech lat.
Zbiór
edytujDo spożycia rzepa nadaje się gdy zgrubienie osiąga grubość 3,5 cm u odmian wczesnych i 5 cm u późnych czyli po około 4-6 tygodniach. W tej fazie można spożywać także liście rośliny. Odmiany jesienne przechowuje się podobnie jak marchew, pozostałe spożywa się bezpośrednio po zbiorze. Ścięta po 6 tygodniach nać ponownie odrasta. Wczesne odmiany łatwo wyrwać z ziemi, późne można podważyć widłami amerykańskimi.
Odmiany
edytuj- średnio wczesne:
- Schneeball - biała
- średnio późne:
- Goldball - żółta