Pszczelarstwo/Apiterapia

Historia apiterapii

Papirus Ebersa, 1530 p.n.e

• Apiterapia wywodzi się z tzw. "medycyny ludowej". Właściwości lecznicze produktów pszczelich były znane i wykorzystywane już w starożytnym Egipcie i w Asyrii. gdzie propolis służył do balsamowania zwłok. Papirus Ebersa (1530 p.n.e.) zawiera liczne sposoby leczenia ran i chorób przy pomocy miodu. Hipokrates, zwany ojcem medycyny był zagorzałym zwolennikiem stosowanie miodu jako leku. O właściwościach kitu pszczelego pisał grecki lekarz Pedanios Dioskurydes (40-90 n.e.), który leczył nim trudno gojące się rany swoich pacjentów. Prawdopodobnie nawet Inkowie nakładali na rany propolis zebrany przez miejscowe pszczoły bezżądłe. Hipokrates leczył miodem choroby wątroby i trudno gojące się rany.

• Początkowo mianem apiterapii określano jedynie leczenie schorzeń reumatycznych jadem pszczelim, co w dzisiaj nosi miano apitoksynoterapii. Obecnie apiterapia zajmuje się wykorzystaniem produktów pszczelich, czyli wszystkiego, co zostało zebrane, przetworzone lub wydzielone przez pszczoły, w celach medycznych.

• Za ojca polskiej apiterapii uznaje się księdza doktora Henryka Ostacha.

Badania nad możliwościami wykorzystania produktów pszczelich w celach medycznych

Produkty pszczele w zapobieganiu i leczeniu raka?

• (2008) Na Uniwersytecie w Zagrzebiu prowadzone są badania nad wykorzystaniem produktów pszczelich (propolisu, mleczka pszczelego, miodu, jadu i kwasu kawowego) w zapobieganiu i leczeniu raka. Pierwsze doświadczenia z myszami wykazały, że myszy chore na raka, którym podawano miód, mleczko i propolis żyły dłużej. Wstrzykiwanie jadu pszczelego do ogniska rakowego powodowało jego zmniejszenie.

Miód

Niewiele jest naukowych dowodów na lecznicze właściwości miodu. Najczęściej informacje na ten temat pochodzą z doświadczeń medycyny "ludowej". Pod koniec XX wieku wykorzystaniem i propagowaniem miodu w medycynie konwencjonalnej zajęło się wiele placówek naukowo-medycznych na świecie, do których należy Uniwersytet Waikato w Hamilton/Nowa Zelandia. Różnorodność składników miodu, bogatego w cukry, minerały, elementy śladowe, witaminy, enzymy (fermenty), substancje aromatyczne i zapachowe, ma jednak wpływ na procesy fizjologiczne organizmu człowieka. Podstawowym warunkiem pozytywnego oddziaływania miodu na nasze zdrowie jest nieskazitelna jakość miodu. Należy więc zwrócić uwagę na prawidłowe przechowywanie miodu (suche, ciemne i niezbyt ciepłe pomieszczenie). Spożywając miód należy zwrócić uwagę, by miód możliwie długo znajdował się w jamie ustnej (powolne zlizywanie z łyżeczki, popijanie małymi łykami).

• Miód dla zachownia dobrej ogólnej kondycji organizmu

• Miód wzmacnia odporność organizmu i zapewnia mu barierę chroniącą przed szkodliwym wpływem zanieczyszczonego środowiska.

Lucas Cranach, Venus i Amor wykradają miód

• Miód w leczeniu ran skóry

• Miód jest idelanym środkiem na leczenie trudno gojących się ran. Zabija wiele rodzajów bakterii, usuwa martwą tkankę, zapobiega tworzeniu się nieprzyjemnego zapachu i przyspiesza gojenie. Nie wolno jednak stosować dowolnego miodu na rany głębokie, ponieważ istnieje niebezpieczeństwo rozwoju bakterii beztlenowych na dnie rany!

• Stosowany w szpitalach miód Medihoney działa nie tylko antybakteryjne, ale również nie powoduje tworzenia się oporności szczepów bakteryjnych na tę substancję. Szczególnie dobre efekty, są uzyskiwane w walce z MRSA.
• Miód sam zawiera enzymy redukujące białka, a ponadto prawdopodobnie aktywuje białka zawarte w organizmie, np. metaloproteinazy, które usuwają martwe tkanki.
• przyspieszenie gojenia ran polega na współdziałaniu enzymu oksydazy glukozy oraz glukozy zawartych w miodzie. Powoduje ono ciągłe wydzielanie niewielkich ilości nadtlenku wodoru (wody utlenionej), który ma właściwości odkażające.

• Miód w zapobieganiu i leczeniu przeziębień

• Przy przeziębieniach oraz wszelkich schorzeniach gardła zalecany jest miód lipowy. Przy kaszlu lub zapaleniu oskrzeli nie zaleca się rozpuszczania miodu w mleku, ponieważ mleko wzmaga tworzenie się flegmy w drogach oddechowych.
• Przepisy
  • Miód pieprzowo-imbirowy - przy pierwszych objawach przeziębienia wymieszać zmielony czarny pieprz i sproszkowany imbir w równych proporcjach. Trzy razy dziennie przez kolejne dwa-trzy dni zjadać pół łyżeczki proszku zmieszanego z łyżką stołową miodu, do tego pić dużo wody.
    (dr Ananda Samir Chopra, Klinika Ayuverdy w Kassel - opublikowane w "Brigitte", 2005/21)

• Miód przy alergiach i katarze siennym

• Przy tych dolegliwościach pozytywny wpływ może mieć spożywanie miodu wielokwiatowego.
• od stycznia kilka razy dziennie żuć kawałek plastra z miodem.

• Miód w łagodzeniu schorzeń przewodu pokarmowego

• Przy schorzeniach przewodu pokarmowego zalecany jest miód koniczynowy.
• godzinę przed posiłkiem i 3 godziny po posiłku pić letni roztwór miodu.

• Miód w łagodzeniu skutków działania alkoholu, nikotyny, kawy, mocnej herbaty

• Enzymy zawarte w miodzie mogą przyspieszać reakcje chemiczne zachodzące w organizmie człowieka, a także neutralizować lub wiązać znajdujące się w nim toksyny. Uwaga! Ani miód, ani środki farmakologiczne nie są w stanie zniwelować skutków nadużywania substancji szkodliwych dla zdrowia!

• Miód przeciw bezsenności

• przed snem spożyć łyżeczkę miodu.

• Miód przy niedoborze witamin

• Miód w porównaniu np. z owocami zawiera niewiele witamin. Wśród miodów najbogatsze w witaminy są miody wielokwiatowe, niezwykle cenne również ze względu na różnorodność zawartych w nich pyłków, które spośród produktów pszczelich są głównymi dostarczycielami witamin.

• Miód przy zaburzeniach układu krążenia i pracy serca

• Dla osób cierpiących na schorzenia układu krążenia i choroby serca zalecany jest miód rzepakowy i mniszkowy. Przy schorzeniach mięśnia sercowego działanie wspomagające przypisuje sie miodowi malinowemu

• Miody lecznicze

• Medihoney
• Miód Manuka
• Life Mel

Kit pszczeli (propolis)

Propolis, jedna z najstarszych substancji leczniczych w dziejach ludzkości, jest przetworzoną przez pszczoły żywicą roślin. Należy do najbardziej skutecznych naturalnych antybiotyków. Ma właściwości hamujące rozwój bakterii, wirusów i grzybów oraz wzmacnia system obronny organizmów. Działanie kitu pszczelego polega m.in. na aktywacji limfocytów T i limfocytów B biorących udział w systemie odpornoścowym organizmu. Zawarte w kicie pszczelim flawonoidy mają działanie przeciwzapalne, ponieważ hamują powstawanie prozapalnych prostaglandyn. Flawonoidy uśmierzają również ból hamując syntezę histaminy odpowiedzialnej za uczucie bólu.

Dowodem na lecznicze działanie propolisu są same pszczoły, które egzystują niezmiennie od ok. 42 milionów lat.

Kit pszczeli nie jest rozpuszczalny w wodzie, natomiast dobrze rozpuszcza się w spirytusie, do którego przedostają się jego składniki. Należy zwrócić uwagę, że propolis już po roku traci znaczną część swoich pozytywnych właściwości. Zalecane jest jednoczesne zewnętrzne i wewnętrzne stosowanie propolisu.

Krople propolisowe

• Propolis jest zalecany jako środek profilatyczny, zapobiegający wielu chorobom:

• uszkodzenia i choroby skóry:
  • skaleczenia, lekkie poparzenia, trądzik, owrzodzenia, wysypki i brodawki,
    • Usuwanie brodawek: brodawkę dwa razy dziennie skropić nalewką propolisową (dostępna również bez recepty w aptece). Często już po tygodniu brodawka odpada.
• pobudza odnowę komórek,
• wiąże i pomaga wydalić metale ciężkie z organizmu,
• zapobiega alergiom,
• zapobiega infekcjom dróg oddechowych, infekcjom w zatokach i zapaleniu płuc,
  • w przypadku astmy dziecięcej propolis działa wspomagająco, chociaż nie ma właściwości odczulających. Działając przeciwzapalnie w obrębie śluzówki dróg oddechowych zmniejsza skurcze w oskrzelach. Może to pozwolić na zmniejszenie dawki, a czasem również odstawienie stosowanych aerozoli.
• zapobiega infekcjom w przewodzie pokarmowym,
• zapobiega infekcjom w narządach rodnych i przewlekłym schorzeniom w przewodzie moczowym (prostata, częstomocz, moczenie nocne),
• stosowany jest przy leczeniu żylaków odbytu
• stabilizuje ciśnienie krwi (wysokie ciśnienie, niedokrwienie),
• łagodzi dolegliwości związane z klimakterium,
• zapobiega zwyrodnieniu stawów,
• wspomaga funkcję grasicy
• działa przeciwbólowo,
• ma zastosowanie przy leczeniu zębów,
• w medycynie ludowej zauważono znaczną poprawę ogólnego samopoczucia u ludzi starszych, którzy przez kilka tygodni regularnie spożywali propolis.

• Propolis w odkażaniu ran po ukąszeniu kleszcza

W czasie Międyznarodowego Konhresu Apiterapeutycznego 2004 dr M. Schuhbauer przedstawił dokumentację 400 przypadków ugryzienia przez kleszcza ze swojej praktyki lekarskiej. Po usunięciu kleszcza na ranę nakładał warstwę propolisu. Żaden z jego pacjentów nie zachorował na boreliozę, mimo, że statystycznie powinno zdarzyć się 15-20% infekcji. W oczekiwaniu na dalsze badania można przypuszczać, że propolis daje dużą szansę na uniknięcie choroby. Uwaga! Kleszcze należy jak najszybciej usuwać z ciała, ponieważ w czasie pierwszych 6 godzin zazwyczaj nie dochodzi do infekcji.Imkerei und Technik 2/2007

Pyłek kwiatowy

Pszczoła pokryta pyłkiem

Pyłek kwiatowy zebrany i przerobiony przez pszczoły zawiera dużo aminokwasów, cukrów, biopierwiastków i witamin. Jest stosowany w:

• profilaktyce i leczeniu łagodnego przerostu prostaty

• zawarte w pyłku fitosterole hamują przerost gruczołu krokowego poprzez swoje działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe, co wtórnie zmniejsza zastój moczu;

• geriatrii,
• pediatrii,
• profilaktyce i leczeniu zaburzeń metabolicznych i schorzeń układu krążenia

• pyłek obniża poziom lipidów w surowicy krwi i wątrobie, poza tym reguluje poziom cholesterolu i trójglicerydów.

• osłabieniu wzroku

• znajdująca się w pyłku kwiatowym witamina A i ryboflawiny przy systematycznym spożywaniu pyłku wyraźnie poprawiają wzrok;

• anemii, stanach wyczerpania, niedożywienia i braku apetytu

• wysoka zawartość substancji odżywczych wpływa pozytywnie na osłabiony organizm

• kuracjach wzmacniania włosów, paznokci i poprawy wygląd skóry

• ze względu na obecność w pyłku związków siarki

• leczeniu alergii

• podawany w małych ilościach pyłek działaja jak naturaln szczepionka i wzmaga aktywność systemu odpornościowego. Należy przy tym stosować pyłek z okolicznych pasiek, ponieważ ten właśnie pyłek może być przyczyną dolegliwości alergicznych. Najlepsze efekt daje kuracja przeprowadzona na kilka tygodni przed okresem pylenia.

Pierzga

Pierzga jest przerobionym pyłkiem kwiatowym zmieszanym z enzymami znajdującymi się w gruczołach ślinowych pszczół. W pierzdze znajdują się wszystkie witaminy. Ponadto są one łatwo przyswajalne przez organizm ludzki.

• Mieszanka pierzgi z miodem zawiera wiele mikro- i makroelementów.

• Pierzga poprawia metabolizm kory mózgowej. Dwu-, trzymiesięczna kuracja pierzgą poprawia witalność, szczególnie u osób starszych, które mają problemy z pamięcią, czy u osób mających problemy z koncentracją.
• spożywanie pierzgi jest zalecane w przypadku niewydolności wątroby.
• Pierzgę można stosować jako produkt wspomagający propolis w leczeniu różnego rodzaju infekcji.

Mleczko pszczele (Gelee Royale)

Mleczko pszczele jest substancją wydzielaną przez gruczoły głowowe pszczół karmicielek i służy pszczołom do karmienia młodych larw i królowej. Zawiera białka, biopierwiastki i witaminy z grupy B. Ma ono dość krótki okres przydatności. Mleczko pszczele jest dostępne w postaci liofilizowanej.

• Kurację mleczkiem, poprawiającą ogólną kondycję organizmu, najlepiej jest przeprowadzić wiosną. Raz dziennie, rano, na czczo należy zażywać niewielką ilość mleczka pod język, aby całkowicie zostało wchłonięte przez błony śluzowe. Po miesiącu kuracji zalecana jest miesięczna przerwa, a potem powtórzenie kuracji.

• Mleczko pszczele ma bardzo dobre działanie odczulające (lepsze niż żucie wosku). Może być bezpiecznie stosowane u dzieci alergicznych.
• Doskonale wpływa na poprawę pamięci i metabolizm kory mózgowej zarówno u młodzieży jak i u osób starszych.
• Stymuluje hormon wzrostu. Kuracja mleczkiem pszczelim ma wpływ na wzrost u dzieci, które słabo rosną.
• Poprawia rozwój i apetyt.
• Działa wzmacniająco, poprawia przemianę materii.
• Jest zalecane jako kuracja wspomagająca każde leczenie.

Jad pszczeli (Apitoksyna)

Żądląca pszczoła

Preparaty zawierające pszczeli jad są stosowane są m.in. w chorobach reumatycznych.

Wosk pszczeli

Wosk pszczeli jest wydzieliną gruczołów pszczoły miodnej. Zawiera niewielkie ilości pyłku i miodu. Wosk pszczeli może być bez szkody przechowywany przez rok w ciemnym i suchym miejscu.

• Żucie wosku pszczelego w leczeniu kataru siennego

• Małe ilości pyłku i miodu zawarte w wosku pszczelim działają jak substancja homeopatyczna, która leczy chorobę niewielkimi dawkami trucizny. Alergicy i osoby cierpiące na typowy katar sienny, czyli uczulenie na pyłki traw, powinny na miesiąc, dwa przed rozpoczęciem okresu pylenia (styczeń, luty) dwa razy dziennie po 10 - 15 minut żuć małe kawałki (1 cm x 1 cm) wosku pszczelego. Żucie wosku powoduje mieszanie się tych substancji ze śliną, a poza tym podczas tej czyności uwalniają się olejki eteryczne, które stymulują układ oddechowy. Kuracja ta oczyszcza komórki sitowe zatok.